به گزارش مجله خبری نگار، محققان هم از حواس انسانی و هم از ابزارهای علمی برای کشف بوهای ناشی از مومیاییهای مصر باستان و چگونگی انعکاس این بوها در مواد مورد استفاده در فرآیند مومیایی استفاده کردند.
بوی مصریها: محققان برای مطالعه حفاظت از مومیاییهای باستانی بو میکشند
دانشمندان امیدوارند که بو بتواند راهی غیرتهاجمی برای قضاوت در مورد تند، چوبی و شیرین بودن یک مومیایی باشد
با کمک تکنیکهای تحلیل پیشرفته و متخصصان بویایی حرفهای، دانشمندان دریافتهاند که مومیاییها رایحههای چوبی، تند و شیرین را حمل میکنند و پنجرهای غیرمنتظره را به آیینهای مومیایی باستانی و اهمیت رایحهها در میراث مصر باستان باز میکنند.
ایده پشت این کار این است که بوها میتوانند روشی غیرتهاجمی برای ارزیابی میزان حفظ مومیایی ارائه دهند و نیاز به نمونه برداری مستقیم را از بین ببرند.
پروفسور ماتیجا استرلیک، یکی از نویسندگان این تحقیق از دانشگاه لیوبلیانا و دانشگاه کالج لندن (UCL) گفت: برای دانشمندان میراث که با مواد تاریخی کار میکنند، تجزیه و تحلیل چیزی بدون دست زدن به آن جام مقدس است. وی افزود: یکی دیگر از انگیزههای این تحقیق، ارائه بوی مصنوعی برای مومیاییها به متصدیان موزه است که میتواند برای جذب عموم استفاده شود.
در مطالعهای که در مجله انجمن شیمی آمریکا منتشر شد، Strlich و تیمش گزارش دادند که چگونه ۹ مومیایی نگهداری شده در موزه مصر در قاهره را مطالعه کردند که مربوط به دوره بین پادشاهی جدید و دوران روم است، یعنی بین ۱۵۰۰ قبل از میلاد تا ۵۰۰ پس از میلاد. برخی از آنها پیچیده شده بودند، در حالی که برخی دیگر پیچیده نبودند، و برخی از مومیاییها در داخل تابوتهای سنگی، چوبی یا سفالی قرار داشتند.
از آنجایی که بوها از مولکولهای شیمیایی نامرئی تشکیل شدهاند، استرلیچ و تیمش از تکنیکهایی مانند کروماتوگرافی گازی (برای اندازه گیری اجزای یک نمونه) و طیف سنجی جرمی (برای شناسایی ترکیبات شیمیایی) برای تجزیه و تحلیل بوهای ناشی از مومیاییها استفاده کردند.
این تیم از لولهها و پمپهای کوچک برای استخراج هوا از اطراف هر مومیایی استفاده کردند. هشت متخصص آموزش دیده سپس نمونهها را در کیسهها بو کردند و کیفیت، شدت و خوش طعم بودن ۱۳ نوع بو را ارزیابی کردند.
اگرچه بوها بین مومیاییها متفاوت بود، اما به طور کلی قابل قبول تلقی میشدند. در میان نتایج، دانشمندان دریافتند که ۷ مومیایی از ۹ مومیایی بوی "چوبی"، ۶ مومیایی بوی "تند"، ۵ مومیایی بوی "شیرین" و ۳ مومیایی بویی شبیه "عود" داشتند. با این حال، برخی بوی «کپک» یا حتی شبیه کپک داشتند.
سپس این تیم از سیستمی به نام کروماتوگرافی- طیف سنجی جرمی- بویایی سنجی برای شناسایی ترکیبات فرار منفرد در نمونهها استفاده کردند. پس از جداسازی این مواد، کارشناسان آموزش دیده نیز آنها را بو کردند. این تیم دریافت که بوی کلی مومیاییها لزوماً با آنچه از این مواد انتظار میرود مطابقت ندارد و ماهیت پیچیده درک بوی انسان را برجسته میکند.
دانشمندان افزودند که این اجزاء منفرد از چهار منبع اصلی به دست میآیند: مواد مورد استفاده در فرآیند مومیایی کردن، مواد ساطع شده توسط میکروبها، آفتکشها و مواد دافع مصنوعی و روغنهای گیاهی مورد استفاده در نگهداری.
اگرچه مومیاییهای نمایشدادهشده محدوده وسیعتر و غلظت بیشتری از مواد را نسبت به موارد ذخیرهسازی نشان میدهند، شاید به دلیل قرار گرفتن آنها در ویترین، تفاوت واضحی بر اساس سن مومیاییها یا نگهداری آنها وجود نداشت.
Strlich اشاره کرد که یکی از چالشها این است که برخی از روغنهای گیاهی مورد استفاده در نگهداری نیز در مومیاییسازی استفاده میشوند. او افزود که انجام آنالیز روی مومیاییهایی که تحت درمانهای نگهداری قرار نگرفتهاند، جالب خواهد بود، زیرا انتظار میرود که بوهای آنها بسته به کیفیت مومیاییسازی متفاوت باشد.
منبع: گاردین